AzEnRu
  • İNSTİTUT HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Rəhbərlik
    • Struktur
    • İctimai təşkilatlar
    • Alimlər
  • XƏBƏRLƏR
    • Bütün xəbərlər
    • Mühüm xəbərlər
    • Tədbirlər
    • Elanlar
    • Xarici əlaqələr və Əməkdaşlıq
    • Nəşr fəaliyyəti
    • Maraqlı məlumatlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi istiqamətlər
    • Elmi nəticələr
    • Elmi şuranın tərkibi
    • Elmi şuranın iclasları
    • İllik hesabat
  • ELMMETRİYA
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • Doktorantura
    • Dissertasiya şurasının tərkibi
    • Dissertasiya şurasının iclasları
    • Qayda və təlimat
    • Dissertasiyaların avtoreferatları
  • İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ
    • Potensial tətbiqi layihələr
    • Yaradılan cihazlar
    • Tətbiq işləri
    • Patentlər
    • Qrantlar
  • NƏŞRLƏR
    • AMEA-nın Xəbərləri
    • Dəsrlik və Monoqrafiyalar
  • ƏLAQƏ
ANA SƏHİFƏ →XƏBƏRLƏR
+A -A

Bəşəriyyətin tarixində baş verən ən güclü zəlzələnin izləri aşkar edilib

22.04.2022 / Maraqlı məlumatlar

Arxeoloqlar 9,5 bal gücündə zəlzələnin baş verməsinə dair dəlillər aşkar ediblər. Bu zəlzələ bəşəriyyət tarixində məlum olan ən güclü zəlzələ olub.

Zəlzələ 8 min kilometr uzunluğunda sunamiyə səbəb olub və insanları 1000 il ərzində yaxınlıqdakı sahil xətlərini tərk etməyə sövq edib.

Sözügedən zəlzələ təxminən 3800 il bundan əvvəl indiki Şimali Çilinin ərazisində tektonik plitənin qırılması bölgənin sahil xəttinin qaldırdığı zaman baş verib. Ardınca baş verən sunami o qədər güclü olub ki, o, hündürlüyü 20 metrə çatan dalğalara səbəb olub və Yeni Zelandiyaya çatıb. Tədqiqatçılar aşkar ediblər ki, su axını avtomobil ölçüdə olan daşları yüzlərlə kilometr məsafəyə atıb.

İndiyə qədər qeydə alınmış ən güclü zəlzələ 1960-cı ildə Çilinin cənubunda 9,4-9,6 bal gücündə baş vermiş Valdiviyadakı fəlakət hesab edilirdi. Nəticədə 6000-ə qədər insan həlak olub, sunami isə Sakit okeanı bürüyüb. Valdiviyadakı zəlzələyə səbəb olan qırılma çox böyük idi, onun uzunluğu 800 kilometrə çatırdı. Lakin, alimlərin araşdırmada ətraflı təsvir etdiklərinə görə, bu yaxınlarda aşkar edilmiş qədim meqazəlzələ təxminən 1000 kilometr uzunluğundakı qırılma nəticəsində yarandığına görə daha güclü olub.

Nəhəng zəlzələnin sübutlarını dəniz və sahilyanı çöküntülərdə aşkar ediblər: sahilyanı rayonlara xas olan qaya parçaları, çınqıl və qumda. Alimlər Çilidəki Atakama səhrasında çox dərinə atılmış balıqqulaqlarını da tədqiq ediblər.

AzərTac

Tweet
ELANLAR
  • 17.02.2026
    XVI beynəlxalq konfrans keçiriləcək
  • 07.11.2025
    İdarəetmə Sistemləri İnstitutunda Zəfər Gününə həsr olunmuş tədbir keçiriləcək
  • 04.11.2025
    İdarəetmə Sistemləri İnstitutunda Elmi seminar keçiriləcək
  • 31.10.2025
    ED 1.20 Dissertasiya şurasının iclasında dissertasiya işinin müdafiəsi keçiriləcək
Akademik Telman Əliyev
www.telmanaliev.az
HORIZON EUROPE
AR Elm və Təhsil Nazirliyi
İdarəetmə Sistemləri İnstitutu
Avropa İttifaqının
HORIZON EUROPE proqramının
Rəqəmsal, Sənaye və Kosmos istiqaməti üzrə dayaq nöqtəsidir
DÖVRİ NƏŞR
  • İNSTİTUT HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Rəhbərlik
    • İctimai təşkilatlar
    • Struktur
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi istiqamətlər
    • Elmi nəticələr
    • Doktorantura
    • Magistratura
  • İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ
    • Potensial tətbiqi layihələr
    • Tətbiq işləri
    • Patentlər
    • Qrantlar
  • XƏBƏRLƏR
    • Konfranslar, İclaslar
    • Mühüm xəbərlər
  • FAYDALI KEÇİDLƏR
    • Elanlar
    • Yeni nəşrlər
    • Linklər
Copyright © 2010-2025 İdarəetmə Sistemləri İnstitutu
Saytın xəritəsi