Saytın xəritəsi
AzEnRu
  • İNSTİTUT HAQQINDA
    • İnstitutun tarixi
    • Rəhbərlik
    • Struktur
    • İctimai təşkilatlar
    • Alimlər
  • XƏBƏRLƏR
    • Bütün xəbərlər
    • Mühüm xəbərlər
    • Tədbirlər
    • Xarici əlaqələr və Əməkdaşlıq
    • Nəşr fəaliyyəti
    • Maraqlı məlumatlar
    • Elanlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi istiqamətlər
    • Elmi nəticələr
    • Elmi şuranın tərkibi
    • Elmi şuranın iclasları
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • Dissertasiya şurasının tərkibi
    • Dissertasiya şurasının Elmi seminarının tərkibi
    • Dissertasiya şurasının iclasları
    • Qayda və təlimat
    • Dissertasiyaların avtoreferatları
  • KADR HAZIRLIĞI
    • Doktorantura
    • Magistratura
  • İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ
    • Təklif olunan layihələr
    • Yaradılan cihazlar
    • Tətbiq işləri
    • Patentlər
    • Qrantlar
    • Sərgi zalı
  • NƏŞRLƏR
    • AMEA-nın Xəbərləri
    • Dəsrlik və Monoqrafiyalar
  • ƏLAQƏ
ANA SƏHİFƏ →XƏBƏRLƏR
+A -A

Alimlər qara dəliyin necə səsləndiyini sərgiləyiblər

10.05.2022 / Maraqlı məlumatlar

Alimlər 2003-cü ildən Persey bürcündəki qalaktikalar qruplaşmasının mərkəzində yerləşən qara dəliyi müşahidə edirlər. Sözügedən qara dəliyin belə böyük maraq göstərməsinin səbəbi ondadır ki, o, təzyiq dalğaları ifraz edir və daha sonra həmin təzyiq dalğalarını adi səslərə çevirmək olar. Bir neçə müddət bundan öncə NASA-dan olan alimlər bu cür üsuldan istifadə edərək qara dəliyin necə səsləndiyini sərgiləyiblər. Qara dəlik tərəfindən ifraz edilən dalğalar elə bir nota çevrilir ki, həmin not birinci oktavalı “do” notundan təqribi olaraq 57 oktava aşağıdır. İnsan qulağı isə həmin notu aydın şəkildə eşidə bilir. Buna görə də əldə edilmiş notlar sonifikasiya prosesi (astronomik məlumatların səslərə çevrilməsi üsulu) çərçivəsində gücləndiriliblər və bunun hesabına qara dəliyin necə səsləndiyinə qulaq asmaq olar.

Bundan əlavə olaraq məlumatda qeyd edilib ki, yeni sonifikasiya üsulu əvvəlki analoqlardan fərqlənir. Belə ki, bu dəfə alimlər NASA-nın Chandra adlı rentgen rəsədxanası vasitəsilə əldə edilmiş real səs dalğalarından istifadə ediblər. Kosmosda səsin mövcud olmaması üzrə yayılmış məşhur fakt ona əsaslanır ki, kosmosun böyük hissəsi vakuum şəraitindədir. Vakuum şəraiti isə səs dalğalarının yayılması üçün ideal bir şərait deyil. Bununla belə qalaktikalardan ibarət qruplaşmalarda böyük miqdarda qaz mövcudur. Həmin qaz öz növbəsində yüzlərlə və hətta minlərlə qalaktikanı əhatə edir. Bu əhatə hesabına isə səs dalğalarının yayılması üçün nəzərdə tutulmuş ideal şərait yaranır.

technote.az

Tweet
ELANLAR
  • 08.12.2022
    "İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər" mövzusunda III Beynəlxalq elmi konfrans keçiriləcək
  • 24.08.2022
    Sənaye Tətbiqli İdarəetmə və Optimallaşdırma VIII Beynəlxalq konfransı keçiriləcək
  • 17.06.2022
    Dissertasiya işinin müdafiəsi keçiriləcək
  • 03.06.2022
    Doktorluq işinin müdafiəsi keçiriləcək
Akademik Telman Əliyev
www.telmanaliev.az
VİDEO
HORIZON 2020
AMEA İdarəetmə Sistemləri İnstitutu Avropa Birliyinin İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları üzrə HORIZON 2020-nin dayaq nöqtəsidir
DÖVRİ NƏŞR
FOTOQALAREYA
VİDEOQALEREYA
  • İNSTİTUT HAQQINDA
    • İnstitutun tarixi
    • Rəhbərlik
    • Struktur
    • İctimai təşkilatlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi istiqamətlər
    • Elmi nəticələr
    • Doktorantura
    • Magistratura
  • İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ
    • Təklif olunan layihələr
    • Tətbiq işləri
    • Patentlər
    • Qrantlar
  • XƏBƏRLƏR
    • Konfranslar, İclaslar
    • Mühüm xəbərlər
  • FAYDALI KEÇİDLƏR
    • Elanlar
    • Yeni nəşrlər
    • Linklər
Copyright © 2017-2022 AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu