Alimlər illərlə Marsın niyə qırmızı rəngdə olduğunu anlamağa çalışıblar. Bu gün isə demək olar ki, heç bir şübhə yoxdur ki, Qırmızı Planetin səthindəki toz tərkibində çoxlu miqdarda dəmir oksidləri var və məhz bu, ona xas qırmızı çaları yaradır. Lakin dəmir oksidlərinin müxtəlif növləri mövcuddur və bəzilərinin yaranması yalnız o halda mümkün olub ki, Mars keçmişdə bioloji həyat üçün potensial olaraq yararlı bir mühitə malik olsun. Bir suala cavab tapmaq, digər tapmacanın açarı ola bilər. Təəssüf ki, Marsdan nümunələr Yerə çatdırılmadan və laboratoriyada təhlil olunmadan alimlər Mars tozunun tərkibini tam dəqiqliklə müəyyən edə bilmirlər.

NASA Mars nümunələrinin Yerə qaytarılması proqramını həyata keçirməkdə çətinlik çəkir. Böyük ehtimalla bu missiya yalnız 2030-cu illərin sonuna qədər tamamlanacaq. Bununla belə, Çinli alimlər NASA-dan 5-7 il irəlidə ola bilərlər. Onlar Mars torpağının toplanması və Yerə çatdırılması texnologiyalarını fəal şəkildə inkişaf etdirirlər və bu tarixi missiyanı 2035-ci ildən əvvəl yerinə yetirməyi planlaşdırırlar. Hələlik Mars torpağının nümunələri əlçatan olmadığından, tədqiqatçılar spektral məlumatları öyrənir, prosesləri modelləşdirir və laboratoriyalarda Mars şəraitini yenidən yaradırlar.

Amerikalı alimlər qrupu NASA və ESA-nın (Avropa Kosmik Agentliyi) orbital aparatlarından əldə edilən bütün mövcud məlumatları, eləcə də NASA-nın Mars səthində fəaliyyətdə olan aparatlarından toplanan informasiyanı bir araya gətiriblər. Tədqiqatçılar Qırmızı Planetin səthinin analizi ilə bağlı hər şeyi araşdırmağa maraq göstərirdilər. Laboratoriyada Mars şəraitinə maksimum yaxın olan mühit yaradıldı. Alimlər Marsın səthində müəyyən dəmir oksidlərinin, xüsusən də ferrihidritlərin əmələ gəlmə ehtimalını öyrənirdilər. Bu birləşmələr nisbətən aşağı temperaturlarda, oksigen və maye suyun mövcud olduğu şəraitdə formalaşır. Başqa sözlə, onlar potensial olaraq bioloji həyatın yaranması üçün əlverişli mühitdə meydana gələ bilərlər.

"Marsın niyə qırmızı olduğu fundamental sualı uzun illər ərzində müzakirə olunub" - deyə tədqiqatçılar izah edirlər. "Aparılan analizlərə əsasən düşünürük ki, ferrihidrit Marsın tozunda geniş yayılıb və çox güman ki, dağ süxurlarında da mövcuddur. Biz Marsın qırmızı rənginin səbəbi kimi ferrihidriti nəzərdən keçirən ilk alimlər deyilik, lakin indi bu fərziyyəni daha dəqiq yoxlaya bilərik. Bunun üçün müşahidə məlumatlarından və Mars tozunu Yer şəraitində yenidən yaratmağa imkan verən yeni laboratoriya metodlarından istifadə edirik". "Bu yeni məlumatlar Marsın keçmişdə potensial olaraq yaşamağa yararlı ola biləcəyini göstərir və NASA-nın beynəlxalq tərəfdaşları ilə birlikdə apardığı əlaqələndirilmiş tədqiqatların əhəmiyyətini vurğulayır. Bu cür araşdırmalar Günəş sistemimiz və gələcəkdə kosmosun mənimsənilməsi ilə bağlı fundamental suallara cavab tapmağa kömək edir" - deyə alimlər qeyd ediblər.