Alimlər süni intellekti daha az enerji ilə işlətməyin yolunu tapıblar
02.09.2025 / Maraqlı məlumatlar
Optik sistemlərə əsaslanan yeni texnologiya yüksək qabiliyyət təmin etməklə yanaşı, ekoloji baxımdan təhlükəsiz və daha ucuz süni intellektin inkişafına şərait yaradır.
Süni intellekt modelləri inkişaf etdikcə ölçüləri böyüyür və bu, güclü hesablama resursları, böyük yaddaş tutumu və daha uzun məlumat emal etmə müddəti tələb edir. Xüsusilə generativ modellərin miqyaslanma imkanları və onların yaratdığı “karbon izi” alimlər arasında narahatlıq doğurur.
ABŞ-ın Kaliforniya Universitetindən olan bir qrup tədqiqatçı bu problemi həll etmək üçün enerjiyə qənaət edən və miqyaslana bilən sistemlərin hazırlanmasına yönəlib. Onların “Nature” jurnalında dərc olunan elmi işlərində şifrələnmiş məlumatların emalı üçün işıq dalğalarından istifadə edən xüsusi süni intellekt sistemləri təqdim olunub. Alimlər bu yolla optik görüntü istehsalının imkanlarını nümayiş etdiriblər. Bu texnologiya demək olar ki, heç bir elektrik enerjisi sərf etmədən, eyni zamanda, yüksək keyfiyyət və müxtəlifliyi qoruyaraq şəkillər yarada bilir.
Yeni texnologiya diffuziya modelləri konsepsiyasına əsaslanır. Burada təsadüfi səs-küy siqnalları faza strukturlarına çevrilir və onlar optik şəkil sintezinin əsası kimi çıxış edir. Əsas üstünlüyü ondadır ki, hesablama proseslərinin böyük hissəsi optik mühitdə aparılır, bu da rəqəmsal hesablama sistemlərinə düşən yükü azaldır.
Təcrübələr göstərib ki, yeni süni intellekt modeli yüksək keyfiyyətli mono və çoxrəngli şəkillərin yaradılmasında uğurla işləyir. Alimlər texnologiyanın yaradıcı imkanlarını nümayiş etdirmək üçün Van Qoq üslubunda unikal rəsmlər də hazırlayıblar.
Aparılan müqayisələr sübut edib ki, optik generativ süni intellekt modelləri ənənəvi rəqəmsal üsullardan — məsələn, dərin öyrənmə neyron şəbəkələrindən — əhəmiyyətli dərəcədə az enerji sərf edir. Bu, texnologiyanın xüsusilə virtual və artırılmış reallıq, eləcə də yüksək performanslı şəkil emalı kimi enerji tələb edən sahələrdə tətbiqini daha da cəlbedici edir.
Tədqiqatın müəllifləri vurğulayırlar ki, optik generativ süni intellektin inkişafı vacibdir. Çünki bu yanaşma optika və fotonikanın imkanlarını süni intellektlə birləşdirərək sürət, keyfiyyət, enerjiyə qənaət və ekoloji təhlükəsizliyi özündə birləşdirən yeni bir texnoloji mərhələ açır.
xalqqazeti.az
