AMEA-nın akademik-katibi Kanadada keçirilən beynəlxalq onlayn konfransda məruzə edib
19.06.2020 / XəbərlərAzərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademik-katibi, AMEA-nın İdarəetmə Sistemləri İnstitutunun “Fövqəladə hallarda idarəetmə” laboratoriyasının müdiri, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Əminağa Sadıqov 2020-ci il iyunun 18-də Kanadanın Monreal şəhərində keçirilən “Kompüter elmlərində mürəkkəb sistemlər” adlı beynəlxalq konfransda online rejimdə iştirak etmiş və “Mürəkkəb sistemlərin qeyri-sabitlik təzahürlərinin riyazi modelləşdirilməsi” mövzusunda məruzə etmişdir.
Məruzə standart modelləşdirmə metodlarının adekvat olmadığı mürəkkəb sistemlərin təhlükəsizliyinə qeyri-müəyyənliyin təsirinin öyrənilməsinə, iqtisadiyyatdan ekologiyaya, sosiologiyadan insan sağlamlığına qədər geniş spektrdə, o cümlədən pandemiya şəraitində müxtəlif mürəkkəb sistemlər üçün qeyri-sabitliyə səbəb olan qəfil və dəyişən rejimlərin riyazi modelləşdirilməsinə həsr olunmuşdur.
Əminağa Sadıqov tədqiqatlarının nəticələri kimi ilkin şərtlərdən kəskin asılılığı və güclü informasiya yüklənməsi ilə xarakterizə olunan, qeyri-sabit və tarazlıqda olmayan mühitdə sistemlərin davranışlarının adaptiv idarəetməsinin mürəkkəb problemlərini həll etmək üçün yeni modelləşdirmə metodunu konfrans iştirakçılarının diqqətinə çatdırmışdır.
Təklif olunan metod müasir idarəetmə sistemlərinin böhranı ilə bağlı bir sıra fundamental məsələlərin həllinə aşağıdakı yeni yanaşmaları nəzərdə tutur: təhlükəli dəyişikliklərin başlaması ilə onların aşkarlanma anı arasındakı gecikməni minimuma endirmək; hadisələrin riskini idarə etmək üçün prioritetləri müəyyənləşdirmək; təbii, texnogen və sosial fəlakətlərin, o cümlədən epidemiyaların vurduğu zərərləri minimuma endirmək üçün resursların optimal bölüşdürülməsini və effektiv hərəkətləri (idarəetmə tədbirlərini) müəyyən etmək; müxtəlif növ təhdidləri sıralamaq, mürəkkəb sistemdəki zəif əlaqələri müəyyənləşdirmək, onun sürətlə dəyişən dünyaya uyğunlaşmasını qiymətləndirmək.
“Kompüter elmlərində mürəkkəb sistemlər” adlı beynəlxalq konfransın məqsədi mürəkkəb sistemlərin bütün aspektləri ilə bağlı təcrübə və tədqiqat nəticələrini mübadilə üçün dünyanın aparıcı akademik qurumlarının alim və mütəxəssislərini bir araya gətirmək, tədqiqatçılara son innovasiyaları, meylləri və narahatlıqları, habelə qarşılaşdıqları praktiki problemləri və mürəkkəb sistemlər sahəsində qəbul edilən həlləri təqdim və müzakirə etmək üçün fənlərarası bir platforma təqdim etmək olmuşdur.