AzEnRu
  • İNSTİTUT HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Rəhbərlik
    • Struktur
    • İctimai təşkilatlar
    • Alimlər
  • XƏBƏRLƏR
    • Bütün xəbərlər
    • Mühüm xəbərlər
    • Tədbirlər
    • Elanlar
    • Xarici əlaqələr və Əməkdaşlıq
    • Nəşr fəaliyyəti
    • Maraqlı məlumatlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi istiqamətlər
    • Elmi nəticələr
    • Elmi şuranın tərkibi
    • Elmi şuranın iclasları
    • İllik hesabat
  • ELMMETRİYA
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • Doktorantura
    • Dissertasiya şurasının tərkibi
    • Dissertasiya şurasının iclasları
    • Qayda və təlimat
    • Dissertasiyaların avtoreferatları
  • İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ
    • Potensial tətbiqi layihələr
    • Yaradılan cihazlar
    • Tətbiq işləri
    • Patentlər
    • Qrantlar
  • NƏŞRLƏR
    • AMEA-nın Xəbərləri
    • Dəsrlik və Monoqrafiyalar
  • ƏLAQƏ
ANA SƏHİFƏ →XƏBƏRLƏR
+A -A

Hubble teleskopu yeni unikal qalaktikanı kəşf edib

06.02.2025 / Maraqlı məlumatlar

Astronomlar LEDA 1313424 adlı yeni qalaktikanı kəşf ediblər. Bu qalaktika indiyə qədər müşahidə olunanlardan tamamilə fərqlənir. Onun mərkəzindən suya atılmış daşın yaratdığı dalğalar kimi doqquz ədəd halqa-spiral qolu yayılır, halbuki əksər qalaktikalarda bu cür strukturlar adətən iki və ya üç olur. Öz qeyri-adi görünüşünə görə qalaktika Bullseye ("Hədəf mərkəzi") ləqəbini əldə edib. Bu ləqəb xüsusilə simvolikdir, çünki onun mərkəzinə sanki bir ox kimi başqa bir qalaktika çırpılıb. Sözügedən qalaktika təsadüfən kəşf edilib. Astronomlardan biri işçi şəkillərdə qeyri-adi bir obyekt görüb və bu, daha ətraflı araşdırmaya səbəb olub.

Müşahidələr Hubble kosmik teleskopu və Havay adalarındakı Keck adlı yerüstü rəsədxanası vasitəsilə aparılıb. Yerdəki teleskoplarla aparılmış araşdırmalar nəticəsində onuncu bir halqanın izləri də aşkar edilib, lakin ehtimal olunur ki, şəkil çəkilən vaxt bu halqa artıq dağılmaq üzrə idi. LEDA 1313424 qalaktikasındakı hər bir halqa ulduzların, qazın və tozun yüksək konsentrasiyaya malik olduğu bölgələri təmsil edir. Modelə əsasən, təxminən 50 milyon il əvvəl bu qalaktikanın mərkəzindən mavi cırtdan qalaktika keçib. Həmin qalaktikanı bu gün LEDA 1313424-ün mərkəzinin sol tərəfində görmək mümkündür. Bu iki qalaktikanı hələ də çox çətin görünən qaz və toz axını birləşdirir, lakin zamanla bu iz tamamilə yox olacaq.

Hazırda astronomlar toqquşan qalaktikalarla bağlı çoxlu sayda fotoya sahibdirlər. Lakin LEDA 1313424-ün kəşfi ilk dəfə bir qalaktikanın başqa bir qalaktikanın tam mərkəzindən keçdiyini sübut edən tarixi bir hadisədir. Maraqlıdır ki, bütün toqquşan qalaktikaların əvvəllər yaradılmış təkamül modelləri LEDA 1313424-də müşahidə edilən ulduz maddəsinin məhz bu cür paylanacağını proqnozlaşdırmışdılar. LEDA 1313424 qalaktikası Süd Yolu qalaktikasından təxminən 2.5 dəfə böyükdür. Onun diametri 250 000 işıq ili təşkil edir. Qalaktikanın halqalardakı qaz və tozun yüksək konsentrasiyası ulduz yaranma prosesini sürətləndirib, bu da obyektin unikal strukturunu daha da vurğulayıb. Bu cür toqquşmalar kainatda müntəzəm olaraq baş verir, və ehtimal olunur ki, bu kimi qalaktikalar çoxdur.
technote.az
Tweet
ELANLAR
  • 26.08.2025
    “Kibernetika və İnformatikanın Problemləri” mövzusunda 6-cı beynəlxalq konfrans (PCI 2025) keçiriləcək
  • 30.06.2025
    ED 1.20 Dissertasiya şurasının iclasında dissertasiya işinin müdafiəsi keçiriləcək
  • 30.06.2025
    Üstün zəkalı insanların inkişafının məhdudiyyətsizliyi, qüsurlu insanların həyata müsbət baxışları adlı seminar keçiriləcək
  • 30.06.2025
    ED 1.20 Dissertasiya şurasının iclasında dissertasiya işinin müdafiəsi keçiriləcək
Akademik Telman Əliyev
www.telmanaliev.az
HORIZON EUROPE
AR Elm və Təhsil Nazirliyi
İdarəetmə Sistemləri İnstitutu
Avropa İttifaqının
HORIZON EUROPE proqramının
Rəqəmsal, Sənaye və Kosmos istiqaməti üzrə dayaq nöqtəsidir
DÖVRİ NƏŞR
  • İNSTİTUT HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Rəhbərlik
    • İctimai təşkilatlar
    • Struktur
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi istiqamətlər
    • Elmi nəticələr
    • Doktorantura
    • Magistratura
  • İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ
    • Potensial tətbiqi layihələr
    • Tətbiq işləri
    • Patentlər
    • Qrantlar
  • XƏBƏRLƏR
    • Konfranslar, İclaslar
    • Mühüm xəbərlər
  • FAYDALI KEÇİDLƏR
    • Elanlar
    • Yeni nəşrlər
    • Linklər
Copyright © 2010-2025 İdarəetmə Sistemləri İnstitutu
Saytın xəritəsi